Kanser Rehabilitasyonu
Tümörün etkilerine veya kanser tedavisine bağlı fiziksel yetersizliklere yönelik rehabilitasyon uygulamalarıdır. Kanser tanısı konan hastaların %54 ünde rehabilitasyon ihtiyacı vardır. Tüm tümör tiplerinde rehabilitasyon ihtiyacı görülebilir ancak santral sinir sistemi, meme, akciğer ve baş-boyun tümörlerinde rehabilitasyon ihtiyacı daha fazladır.
Kanser hastaları için rehabilitasyon yaklaşımları
• Ağrı değerlendirilmesi ve tedavisi
• Hareketin değerlendirilmesi
• Kemik tutulumunda rehabilitasyonu
• Kansere bağlı yorgunlukta rehabilitasyon
• Kanser hastasında egzersiz tedavisi
• Kanserin nörolojik komplikasyonlarının değerlendirilmesi
• Radyasyona bağlı doku hasarında rehabilitasyon
Kanserde ağrı tedavisi
• Basit ağrı kesiciler( aspirin- asetaminofen- NSAID)
• Tedaviye morfin türevi ağrı kesici eklenmesi
• Desteleyici ilaçların eklenmesi ( ör: antidepresanlar- kortizon gibi)
• Dirençli ağrılarda sinir blokları, epidural enjeksiyonlar, nöroablatif prosedürler gibi algolojik girişimler
• Bu tedavilere ek olarak ağrı için FİZİKSEL TERAPİ uygulamaları: TENS ,analjezik akımlar ,soğuk modaliteler vb
• Enerji dengesinin düzenlenmesi: kansızlık tedavisi, hormonal bozukluk varsa tedavisi, besin ve vitamin desteği
• Enerji koruma yöntemleri: adaptif ekipman kullanımı, aktivitelere sık sık ara verilmesi • Psikolojik: gevşeme teknikleri, destek grupları önerilir.
Egzersiz tedavisi: Kas güçlendirme egzersizleri, düşük yoğunlukta aerobik egzersizler ( yürüyüş, bisiklet gibi) , omurga kırık riski açısından riskli hastalarda karın kasları ve sırt kaslarının güçlendirilmesi, düşme riskinin önlenmesi için denge egzersizleri önerilir.
Meme kanseri rehabilitasyon programında operasyon sonrasında omuza eklem hareket açıklığı egzersizleri ve germe egzersizleri yaptırılır. Drenler çıkarılınca aktif eklem hareket açıklığı egzersizlerine başlanır ve yavaşça hareketler ilerletilir. Lenfödem tedavisi uygulanır. Lenfödem tedavisinde manuel lenfatik drenaj, kompresyon tedavisi ( kompresyon bandajı - kompresyon giysisi)i iyileştirici lenfödem egzersizleri ve cilt bakımı uygulanır. Akciğer tümörlerinde hastaya solunum egzersizleri, boyun ve kol kasları güçlendirme egzersizleri ve aerobik egzersizler önerilir. Baş boyun bölgesine RT uygulanan hastalarda boyunda kısıtlılık gelişebilir. Tüm yönlerde boyun eklem hareket açıklığı egzersizleri ve germe egzersizleri, boyun arkasındaki kasların güçlendirilmesi ve duruş eğitimi uygulanır.